Theory X to koncepcja zarządzania opracowana przez Douglasa McGregora, która zakłada, że ludzie z natury nie lubią pracy i będą jej unikać, jeśli tylko mogą. Menedżerowie kierujący się tą teorią często stosują autorytarny styl zarządzania, opierając się na kontroli i nadzorze, aby zmusić pracowników do wykonywania obowiązków. Theory X podkreśla konieczność stosowania ścisłych reguł, nadzoru i kar jako kluczowych metod osiągania celów organizacji.
W praktyce podejście oparte na Theory X może ograniczać kreatywność i motywację pracowników. Nadmierna kontrola oraz brak autonomii prowadzą do frustracji i spadku zaangażowania, co przekłada się na niską satysfakcję zawodową, wysoką rotację kadr oraz utratę potencjału twórczego. W efekcie taka strategia zarządzania negatywnie wpływa na efektywność organizacyjną, a pracownicy rzadko wykazują inicjatywę czy chęć samorozwoju.
Choć Theory X może być skuteczna w specyficznych warunkach, współczesne organizacje coraz częściej dążą do bardziej elastycznych i partnerskich modeli zarządzania. Mimo to koncepcja ta pozostaje ważnym punktem odniesienia w historii teorii zarządzania, przypominając o znaczeniu odpowiedniego motywowania pracowników i konieczności zachowania równowagi między kontrolą a autonomią. Theory X stanowi również fundament dla dalszych badań i rozwoju nowoczesnych modeli przywództwa.
👉 Zobacz definicję w języku angielskim: Theory X: Traditional management assumptions explained